W

dr Grzegorz Walczak 

Grzegorz Walczak jest prozaikiem, poetą, dramaturgiem, satyrykiem oraz językoznawcą.

Urodził się w Puławach 05.02.1941r. Był uczniem I Liceum Ogólnokształcące im. ks. A. J. Czartoryskiego gdzie w 1959r. zdał egzamin maturalny. Następnie po ukończeniu Studium Nauczycielskiego w Warszawie studiował na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego (1961 – 1965). Przez 26 lat wykładał na tej uczelni w Instytucie Języka Polskiego. Obronił tam pracę doktorską z syntaktologii. Opublikował wiele prac językoznawczych, głównie z dziedziny składni i stylistyki. Był  sekretarzem osobistym prof. Witolda  Doroszewskiego. Ma wiele publikacji językoznawczych, głównie z zakresu składni i stylistyki. W latach (1965 – 1992) w  Instytucie  Języka Polskiego  był doktorantem, asystentem, potem adiunktem.  Na wydziale Slawistyki Uniwersytetu Belgradzkiego, pracował jako lektor języka polskiego.

Interesował się żywo teatrem i był jego cenionym znawcą, czego dowiódł jako recenzent miesięcznika "Teatr", kierownik artystyczny teatru „Rampa". Od pięćdziesięciu lat współpracuje z Teatrem Polskiego Radia (emisje głownie w Programie III, a także w I i II PR oraz w Radiu BIS).

Przez kilka lat współpracował w swoich programach autorskich z Wojciechem Siemionem, obecnie z Olgierdem Łukaszewiczem, Henrykiem Talarem i Mariuszem Bonaszewskim, a także w kabaretach satyrycznych z Jackiem Fedorowiczem, Markiem Majewskim i Tomaszem Szwedem. Współpracował w przygotowaniu programów poetycko-muzycznych ze znaną na świecie multiinstrumentalistką, Marią Pomianowską.

Na uwagę zasługuje też jego twórczość przekładowa z literatury serbskiej i chorwackiej. W 2012r. opublikował wybór poezji serbskiej w swoim tłumaczeniu, a w 2016r. autorską „Antologię współczesnej poezji serbskiej” (wybór i tłumaczenie), a także przetłumaczył i adaptował dla Teatru PR cztery słuchowiska emitowane w Polskim Radiu, ostatnio "Kumowie" wg sztuki D. Kovacevicia. Swoje utwory publikował w wydawnictwach i w licznych czasopismach literackich krajów byłej Jugosławii. W 1995-1996 był recenzentem Miesięcznika "Teatr" i autorem rubryki "Oko i ucho" w warszawskim dwutygodniku kulturalnym "Sycyna".

Grzegorz Walczak znalazł się w Leksykonie prozaików J. Termera wśród 350 twórców z różnych krajów i epok (Iskry 2001), w Leksykonie współczesnych pisarzy polskich (Wydawnictwo Edukacyjne Literat, Toruń 2004 r) w Antologii Tysiąclecia – Poezja Polska (Warszawa 1998), w Leksykonie Polskiej Muzyki Rozrywkowej (Warszawa 1995), a także w antologiach poezji polskiej: serb.: „Pet vekova poljske poezije” (Gornji Milanovac, Pristina 1991), ros.: „Sdjełano v Polsze, wiek – XX” (Andrej Bazilevskij, Moskva 2009), „Iz vieka v viek – polskaja poezija” (Moskva 2011), jakuc.:„Savremennyje poety Polszi” (Jakuck 2014); współpracował z Teatrem Witkacego w Zakopanem i z Wrocławskim Teatrem Pantomimy.

Za całokształt twórczości literackiej odznaczony w lutym 2016r.  medalem „Zasłużony dla Kultury GLORIA ARTIS”.

Prof. dr hab. Edward Warda

Edward Warda urodził się 15.07.1937 r. w Bałtowie k/Puław. Do szkoły podstawowej uczęszczał w Bałtowie, Żyrzynie i w Osinach. Liceum Ogólnokształcące im. ks. Adama Czartoryskiego w Puławach ukończył w 1955 roku. Dyplom lekarza medycyny uzyskał 15.02.1963 r. na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Lublinie.

Swoją karierę zawodową związał z Kliniką Ortopedii w Lublinie, gdzie rozpoczął pracę 1.03.1963 r. W maju 1974 r. obronił pracę doktorską pt.”Studium morfologii i unaczynienia bioder noworodków i niemowląt – badania makroskopowe i mikroskopowe preparatów anatomicznych”. W 2002 roku uzyskał tytuł doktora habilitowanego na podstawie rozprawy pt. „Naturalne i wspomagane sposoby gojenia zakażonej kości zbitej”. Profesorem nadzwyczajnym został mianowany w 2006 roku.

Prof. Edward Warda jest specjalistą II stopnia w zakresie ortopedii i traumatologii oraz  w zakresie anatomii patologicznej (patomorfologii). Znajomość obu tych dziedzin ułatwiła profesorowi utworzenie i rozwój pierwszego w Polsce ośrodka onkologii ortopedycznej. Przez 10 lat był naukowym kierownikiem zespołu, który w ramach Rządowego Programu Onkologicznego opracował kompleksowe metody wczesnego rozpoznawania i leczenia nowotworów narządu ruchu. Doświadczenie ośrodka i osobisty dorobek prof. Wardy sprawiły, że Klinika Ortopedii w Lublinie od wielu lat prowadzi ogólnopolskie kursy z onkologii ortopedycznej w ramach specjalizacji w dziedzinie ortopedii i traumatologii. Od 1967 roku profesor kieruje także Pracownią Histopatologiczną Kliniki Ortopedii, co ułatwia kompleksowe i wczesne rozpoznanie większości nowotworów, zwykle już po 3-4 dniach od pobrania wycinka, co znacząco przyspiesza wdrożenie właściwego leczenia.

W latach 1987 – 1998 był konsultantem wojewódzkim w zakresie ortopedii i traumatologii. W tym czasie przyczynił się do utworzenia i rozwoju terenowych oddziałów ortopedii, m.in. w Szpitalu Wojewódzkim w Lublinie i w Poniatowej. Współorganizował poradnie preluksacyjne w Puławach, Lublinie, Poniatowej i Lubartowie. Opracował i wdrożył do realizacji od stycznia 1988 r. łatwy i skuteczny program profilaktyki dysplazji stawu biodrowego u noworodków i niemowląt. Program ten okazał się przełomowym, dzięki temu tzw. wrodzone zwichnięcie stawu biodrowego, prowadzące do ciężkiego i trwałego kalectwa, zdarza się obecnie wyjątkowo.

Przez ponad 20 lat, wspólnie z prof. S. Piątkowskim i prof. T. Karskim, pracował w zespole podologicznym. Współpracowali z licznymi ośrodkami przemysłu obuwniczego, w kraju i za granicą, znacznie przyczyniając się do profilaktyki zniekształceń stóp.

Doskonaląc umiejętności zawodowe prof. Warda przebywał na licznych stażach, kursach i zjazdach naukowych w Polsce oraz za granicą (Heidelberg, Frankfurt, Münster, Ulm, Erfurt, Cottbus, Berlin, Berno, Valbella, Heinola, Helsinki, Tuluza, Bratysława, Wiedeń). W czasie swojej działalności zawodowej był współorganizatorem kilkunastu zjazdów i konferencji naukowych.

Jest autorem i współautorem ponad stu prac naukowych i kilkudziesięciu doniesień plakatowych z zakresu ortopedii, traumatologii, onkologii i patomorfologii. Wygłaszał liczne referaty na zjazdach krajowych i zagranicznych, przedstawiające bogate doświadczenia kliniki i własne, szczególnie z zakresu leczenia zakażeń kości i onkologii ortopedycznej. Jest także współautorem podręczników z ortopedii i traumatologii oraz onkologii. Pod kierunkiem prof. Wardy kilkunastu lekarzy uzyskało specjalizację z ortopedii i traumatologii. Nadal służy młodszym kolegom swoją wiedzą i doświadczeniem. Przez cały okres pracy w Klinice prowadził działalność dydaktyczną dla studentów Wydziału Lekarskiego i Wydziału Pielęgniarstwa.

Prof. dr Władysław Węgorek  

Urodził się w Nowoczerkasku, ale od wczesnego dzieciństwa mieszkał w Puławach. Tamże uczęszczał do Gimnazjum im. Adama Jerzego ks. Czartoryskiego (1931-1937). Po maturze podjął studia na Wydziale Ogrodniczym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Należał do Legii Akademickiej. Studia przerwała mu wojna; w latach okupacji, pod pseudonimem Baśkiewicz, zaangażowany był w działalność konspiracyjną, służył w Armii Krajowej, od czerwca 1943 do lipca 1944 kierował komórką Biura Informacji i Propagandy przy obwodzie Puławy. Jednocześnie od 1940 pracował w Państwowym Instytucie Naukowym Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach, gdzie pod kierunkiem Stanisława Minkiewicza i Jana Ruszkowskiego konkretyzował swoje przyszłe zainteresowania naukowe. Zaraz po wojnie powrócił na studia i w 1946 uzyskał dyplom ich ukończenia, pozostając jednocześnie asystentem w instytucie puławskim. Objął tam także kierownictwo Oddziału Ochrony Roślin. W 1948 na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie obronił rozprawę doktorską, przez kilka lat na Wydziale Rolniczym tej uczelni prowadził zajęcia dydaktyczne. Był również pracownikiem Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego i kierownikiem Zakładu Entomologii Stosowanej.

W 1951, w związku z reformami organizacyjnymi w polskiej nauce rolniczej, Państwowy Instytut Naukowy Gospodarstwa Wiejskiego został zlikwidowany, a w jego miejsce utworzono Instytut Ochrony Roślin z kilkoma ośrodkami na terenie całego kraju; jeden z ośrodków umiejscowiono w Puławach i Węgorek objął jego kierownictwo, zarazem pełniąc funkcję kierownika Pracowni Badania Szkodników Roślin Przemysłowych. W 1952 przystąpił do organizowania oddziału poznańskiego Instytutu, czyniąc to na tyle skutecznie, że w 1956 ustanowiono w Poznaniu siedzibę instytucji i powierzono mu stanowisko dyrektora naczelnego. W związku z tym Węgorek zakończył pracę w SGGW (gdzie w 1954 powołany został na docenta) i przeniósł się na stałe do Poznania. Obowiązki dyrektora Instytutu Ochrony Roślin łączył z pracą naukowo-dydaktyczną w Wyższej Szkole Rolniczej (późniejsza Akademia Rolnicza i wreszcie Uniwersytet Przyrodniczy), gdzie zorganizował i kierował Katedrą Entomologii. W 1959 mianowany profesorem nadzwyczajnym, w tym samym roku powierzono mu obowiązki rektora uczelni, które pełnił do 1965. Przyczynił się do podniesienia znaczenia Wyższej Szkoły Rolniczej w nauce krajowej. W 1967 został profesorem zwyczajnym, a także członkiem-korespondentem Polskiej Akademii Nauk. W 1976 przyjęty został w poczet członków rzeczywistych PAN. Pracę w Instytucie Ochrony Roślin zakończył w 1988 w związku z przejściem na emeryturę.

Prof. Węgorek powołany został na dyrektora Instytutu Ochrony Roślin jako wyróżniający się specjalista zwalczania stonki ziemniaczanej z tytułem pełnomocnika rządowego ds. zwalczania stonki. Zadanie to zdeterminowało prace organizacyjne i badawcze w Instytucie u progu jego działalności; Węgorek prowadził badania biologii i ekologii stonki, jako pierwszy zwrócił uwagę na rolę fotoperiodu w rozwoju szkodnika, określił jego rytm życiowy oraz fizjologiczne podstawy diapauzy. W rezultacie badań wypracowane zostały nowe metody prognozowania pojawu stonki. Już po kilku latach pracy w Instytucie Węgorek opublikował obszerną monografię stonki (1959), będącą ówcześnie najobszerniejszym i najnowocześniejszym opracowaniem dotyczącym tego gatunku na świecie.

Prowadził ponadto m.in. badania faunistyczne nad chrabąszczami (Melolonthinae) i rolnicami (Agrotinae). Przeprowadził prace aklimatyzacyjne nad nowym w Polsce gatunkiem drapieżnego owada Perillus bioculatus. Zajmował się także zdolnością owadów do przenoszenia roślinnych chorób wirusowych; na tym polu znaczącym jego osiągnięciem było ustalenie, jaki czas żeru potrzebny jest do nabycia przez owada zdolności przenoszenia poszczególnych wirusów. Był pionierem krajowych badań nad odpornością roślin na szkodniki. Zajmował się także ekonomiką stosowania pestycydów w ochronie roślin oraz krążeniem pestycydów w środowisku naturalnym, w tym wpływem tych substancji na plon roślin, skażenie gleby, skażenie wody.

W Polskiej Akademii Nauk był członkiem Wydziału V – Nauk Rolniczych i Leśnych. W latach 1972-1980 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego, a 1981-1989 przewodniczącego Oddziału Akademii w Poznaniu. Był także wieloletnim przewodniczącym Komitetu Ochrony Roślin PAN. W kadencji 1987-1989 zasiadał w Prezydium PAN. Uczestniczył w pracach Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej, Komitetu Prognoz "Polska XXI wieku", Rady Głównej przy Ministrze Szkolnictwa Wyższego, Rady ds. Nauki przy Prezydencie RP. Był członkiem Komitetu Wykonawczego Europejskiej Organizacji Ochrony Roślin (EPPO) z siedzibą w Paryżu, a także redakcji "Biuletynu EPPO". Wszechzwiązkowe Towarzystwo Entomologiczne ZSRR obdarzyło go godnością członka honorowego. Analogiczny tytuł nadało mu Polskie Towarzystwo Entomologiczne, w którym przewodniczył Oddziałowi Poznańskiemu. Był ponadto członkiem m.in. Poznańskiego Towarzystwa Entomologicznego, Polskiego Towarzystwa Zoologicznego, Polskiego Towarzystwa Fitopatologicznego, Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Należał do "Solidarności".

Łączył z pracą naukowca-biologa zainteresowania historyczne. Na początku lat 50. XX wieku, w czasie prac organizacyjnych Instytutu Ochrony Roślin, wspólnie z profesorem Zdzisławem Wiluszem wyszukał i doprowadził do renowacji oraz zaadaptowania na cele naukowe chylącego się ku ruinie pałacu generała Dezyderego Chłapowskiego w Turwi. Dekadę później w podobnych okolicznościach przyczynił się do uratowania pałacu w Winnej Górze, dawnej posiadłości Jana Henryka Dąbrowskiego. Węgorek był członkiem Stowarzyszenia Miłośników Tradycji Mazurka Dąbrowskiego i jednym z inicjatorów otwarcia w pałacu izby pamięci generała Dąbrowskiego, później przekształconego w muzeum.

W 1986 Akademia Rolnicza w Poznaniu nadała profesorowi Węgorkowi tytuł doktora honoris causa. Wydział V Polskiej Akademii Nauk wyróżnił uczonego Medalem im. Michała Oczapowskiego, a Prezydium Akademii – Medalem im. Mikołaja Kopernika. Węgorek był także laureatem zespołowej nagrody państwowej II stopnia (1978) za zorganizowanie krajowego systemu rejestracji i prognozowania występowania chorób i szkodników roślin, nagrody Prezesa Rady Ministrów za całokształt pracy naukowej oraz nagród resortowych (Ministra Rolnictwa i Ministra Edukacji). Odznaczony został m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Orderem Sztandaru Pracy I i II klasy, Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego, odznaką "Zasłużony Pracownik Rolnictwa", francuskim orderem L'Ordre du Merit Agricole de France. Za działalność w okresie II wojny światowej otrzymał Medal Wojska (czterokrotnie) oraz Krzyż Armii Krajowej.

Zmarł 16 lipca 2001 w Poznaniu. Jego imię nadano poznańskiej ulicy, przy której znajduje się siedziba Instytutu Ochrony Roślin.

Został pochowany na Cmentarzu Junikowo w Poznaniu w Alei Zasłużonych.

Maria Wollenberg-Kluza

Maria Wollenberg urodziła się w 1945 roku w Puławach gdzie w 1964 roku uzyskała maturę w Liceum im. A.J. ks. Czartoryskiego. W latach 1967 - 73 studiowała na Wydziale Malarstwa w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W 1973 roku otrzymała dyplom z malarstwa z wyróżnieniem oraz aneks do dyplomu z tkaniny artystycznej. W latach 1973 - 75 odbyła staż asystencki w ASP w Warszawie.

Pierwszą wystawę indywidualną swoich prac zorganizowała w 1967 roku. Do tej pory, cały czas bardzo intensywnie pracując, urządziła około 160 wystaw indywidualnych w kraju m.in.: w Warszawie - Galeria Zachęta 1989; Galeria Kordegarda MKiS 1981, 1983; Galeria Sztuki Współczesnej "Krzywe Koło" 1974, 1977; Galeria ZPAP - MDM 1973; Galeria Rzeźby 1979; Galeria Test 1988; Łazienki Królewskie - Stara Kordegarda 1991 i Stara Pomarańczarnia 1994; Muzeum Niepodległości 1992; Kolegium Oo. Pijarów 1993; Pałac Kultury i Nauki  Wystawa Jubileuszowa – 40-lecie pracy twórczej, PGNiG Muzeum Gazownictwa  2008; Ratusz Ursynowski  2010 ; Bellotto, Amaristo Galeria Przy Teatrze, Teatr Narodowy 2012 oraz w Krakowie, Lublinie, Puławach, Nałęczowie, Opolu, Łańcucie, Rzeszowie, Słupsku, Olsztynie, Płocku, Kozienicach, Łodzi,Nysie, Gdańsku etc. oraz zagranicą m.in.: w Madrycie 1982, 1984; Pradze 1985, 1988; Karlovych Varach 1988; Sztokholmie 1986; Sofii 1988; Bergen 1990, 1991, 1994; Delhi 1993; Polonezkoy (Adampol) 1994; Stambule 1995; Rzymie 1995; Moskwie 1997; Kijowie, Charkowie, na Krymie, w Gruzji; w Wilnie, Kłajpedzie 1998; w Kownie i innych miastach Litwy 1999; w Wenecji 2000; w Sewastopolu (na Krymie) 2013/14.

2015 i 2016 - Jubileusz 70-lecia urodzin - 19 wystaw: Warszawa: Teatr Wielki - Opera Narodowa, Gala BCC; Muzeum Gazownictwa; NCK Galeria Kordegarda; Galeria Delfiny; Pałac Prymasowski oraz Centrum Kultury Lublin; Muzeum Romantyzmu Opinogóra; Muzeum w Nysie; M.G.S. Galeria Willa w Łodzi; Arena Gdańsk; Muzeum Pałacu Króla Jana III Sobieskiego w Wilanowie (Warszawa); Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie; Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie; Kościół Św Jakuba w Gdańsku; Villa Karisse w Izabelinie k/Warszawy; Budynek PAST-y w Warszawie; Centralna Biblioteka Rolnicza w Warszawie;Centrum Wystawienniczo-Kongresowe w Jasionce k/Rzeszowa; M.G.S Galeria Re:Medium w Łodzi. W 2017 wystawy indywidualne w Szczecinie, Sopocie, Warszawie, Kędzierzynie-Koźlu.

Rok 2018 - rok Jubileuszu 50-lecia pracy twórczej objęty Honorowym Patronatem przez Ministerstwo ​Kultury i Dziedzictwa Narodowego na wniosek  Société Européenne de Culture. Polski SEC. W ramach obchodów Jubileuszu wystawy w: Muzeum w Katowicach, Nadbałtyckie Centrum Kultury w Gdańsku, w Gorzowie, Centrum Dialogu Kultur w Wojnowicach k/Wrocławia, Biblioteka w Krakowie, Muzeum w Grudziądzu, Centrum Kultury "Stary Browar" we Włocławku, Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku i na zakończenie w Zamku Królewskim w Warszawie w Sali Rady i Sali Koncertowej.

Brała udział w kilkuset wystawach zbiorowych ogólnopolskich i międzynarodowych oraz w prezentacjach polskiej sztuki za granicą (m.in. Francja, Niemcy, Holandia, Dania, Węgry, Czechy i Słowacja, Szwecja, USA).

Jej nazwisko jako hasło figuruje w Encyklopedii Powszechnej PWN (w wydaniach po 1991r.). Maluje najczęściej monotematyczne cykle po 20 - 30 prac m. in.: „Ludzie w mieście”, „Człowiek i maszyna”, „Katedry”, „Malarstwo inspirowane muzyką”, „Impresje poetyckie - Obrazy z Norwida”, „Gra wyobraźni”, „Impresje z Hiszpanii”, „Pejzaże polskie”, „Zwierzenia matki”, „SALIGIA - siedem grzechów głównych”, „On i Ona”, „Ver sacrum”, „Obrazy z Turcji”, „Notatki z Norwegii”, „Rozmyślania i modlitwy”, „Chopin w malarstwie i motywy muzyczne”, „I.Paderewski i dawna muzyka polska”, "Camino", "Ad Infinitum" etc.

Interesuje się również tematyką sakralną. Jest autorką wizerunku Matki Bożej w Sanktuarium na warszawskich Siekierkach oraz dwóch obrazów o tematyce i symbolice związanej z objawieniami mającymi miejsce w latach 1943-49 na Siekierkach (4,0 x 3,0 metry). Dla Komitetu Pamięci ks. Jerzego Popiełuszki namalowała portret ks. Jerzego. Portret ten został przekazany do Zbiorów im. Jana Pawła II w Galerii Pp. Porczyńskich w Warszawie, ponadto namalowała szereg obrazów do kościoła w Duczkach koło Wołomina. W hołdzie Janowi Pawłowi II namalowała „Tryptyk Fatimski”.

W swej twórczości podejmuje tematy ludzkiego życia, są to obrazy metaforyczne, zmuszające do przemyśleń. Dla głębszego oddania swych wizji stosuje bogatą kolorystykę. Stara się skłaniać odbiorcę do osobistych refleksji. Malarstwo to jest zakorzenione w tzw. polskim koloryzmie, nawiązuje do polskiego symbolizmu, choć charakteryzuje się silną ekspresją i współczesnym rozumieniem sztuki.

​

powrót